Wie is Botticelli's Jonge man met de medaille van Cosimo de' Medici ?
Wie is Botticelli’s Jonge man met de medaille van Cosimo de’ Medici ?
Fig. 1 Man met medaille (S. Botticelli, Uffizi)
Sandro Botticelli heeft, op één uitzondering na (de Mystieke Geboorte uit 1500), geen enkel van zijn werken gesigneerd of gedateerd. Dat maakt het soms erg moeilijk om de personages die hij geschilderd heeft te kunnen identificeren. Dat is o.a. het geval met het portret van een Jonge man met een medaille van Cosimo de’ Medici uit de Uffizi. Die medaille (vergulde gips) is in het schilderij aangebracht (pastiglia) en verwijst naar een bestaande medaille van de Pater Patriae uit ca. 1465. De jonge man zelf is 18 à 20 jaar oud en houdt de medaille tegen zijn borst (zie fig.1).
Algemeen wordt aangenomen dat Botticelli het portret geschilderd heeft ca. 1475/76, maar dat wordt nergens bevestigd en dat is dan vooral gebeurd op basis van stijlkenmerken. Volgens sommige kunstcritici zijn de handen van de man niet correct geschilderd wat hen doet besluiten dat het portret gemaakt is tijdens zijn vroege periode, in de jaren 70. Men mag daarbij echter niet uit het oog verliezen dat er een medaille in het portret moest ingelast worden, die omkneld werd door de handen maar toch goed zichtbaar moest blijven.
Een ander argument om het werk te dateren in het midden van de 70-ger jaren is de vaststelling dat in zijn portretten uit de jaren 80 Botticelli zijn figuren niet meer tegen een natuurlijke achtergrond plaatste. Maar zelfs in 1503/4 verschijnt Leonardo da Vinci’s Monna Lisa nog in een natuurlijk landschap. Leonardo heeft blijkbaar het werk van Botticelli gezien want behalve het landschap doen ook de driekwart opstelling en de zichtbare handen denken aan de Jonge man met de medaille.
Fig.2 Man met muntstuk (H.Memling)
Van zijn kant heeft Botticelli zich waarschijnlijk laten inspireren door een portret dat Hans Memling gemaakt heeft van een Man met een Romeinse munt (bewaard in het Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen), waarvan gezegd wordt dat het Bernardo Bembo is, de ambassadeur van Venetië in Brugge (zie fig.2).
Toen Bembo in 1475/76 ambassadeur werd in Firenze heeft hij het portret meegenomen en heeft Botticelli het daar zeer waarschijnlijk onder ogen gekregen. Op die manier wordt er dan verondersteld dat het rond die tijd zou geschilderd zijn, maar dat is geen vaststaand feit en het is dus best mogelijk dat het portret in het begin van de jaren 80 geschilderd is.
Qua opstelling, achtergrond en kledij (typisch voor het einde van de 15de eeuw) is er een sterke overeenkomst tussen beide schilderijen.
Wie was nu de jonge man uit de Uffizi die zeer duidelijk de aandacht van de toeschouwer wenst te vestigen op de medaille van Cosimo die hij in zijn handen houdt?
1) Indien het Sandro zelf, of zijn broer Antonio (die il Botticello of “het vaatje” werd genoemd) zouden zijn, dan moet het schilderij vroeger gedateerd worden want Sandro was geboren in 1445 (dus al 30 jaar in 1475) en zijn broer was nog ouder. Van Antonio weet men dat hij medaillist was en dat hij dus een medaille van Cosimo zou kunnen gemaakt hebben, maar voor Sandro is de band met Cosimo niet erg duidelijk (Cosimo is gestorven in 1464 toen Sandro 19 was).
Bovendien, en dat is het stevigste argument om te zeggen dat het noch Sandro noch zijn broer zijn die afgebeeld worden, gingen de kunstenaars zich toen niet op een dergelijke manier in de picture zetten, daar waren zij nog te onbelangrijk voor en meestal plaatsten zij zich ergens tussen de omstaanders als zij vonden dat zij er bij konden staan. Van Sandro wordt gezegd dat hij dat gedaan heeft in zijn Adorazione dei Magi (eveneens in de Uffizi), maar ook dat is niet zeker.
2) Dit laatste argument is ook van toepassing als men denkt dat de geportretteerde niemand minder dan Leonardo da Vinci zou zijn. In 1475 was Leonardo nog maar een aankomend kunstenaar en medeleerling van Botticelli van ca. 23 jaar. Die identificatie gebeurt dan op basis van het feit dat de jonge man op het portret zou lijden aan strabismus (afwijking waarbij beide ogen niet evenwijdig staan) net zoals dat het geval was met Leonardo. Ook de ontbrekende link met de medaille van Cosimo is reden om aan te nemen dat het hier niet gaat over Leonardo.
3) De bewering dat de jonge man de beeldhouwer en medaillist Bertoldo di Giovanni zou zijn (de leermeester van Michelangelo) is weinig waarschijnlijk omdat Bertoldo in 1474/1475, toen het portret (ten vroegste) geschilderd werd, reeds in de 30 was.
4) Het is vrijwel uitgesloten dat de geportretteerden Piero de’ Medici il Gottoso of zijn broer Giovanni zouden zijn, de 2 zonen van Cosimo, want die waren respectievelijk overleden in 1469 en 1463.
5) Indien het Giuliano de’ Medici, de kleinzoon van Cosimo zou zijn, was die in 1475 21/22 jaar. Hij gelijkt echter niet op de andere portretten die Botticelli van Giuliano gemaakt heeft, vooral wat de typische neergeslagen ogen betreft.
Als op Sandro’s schilderij van De Lente (1482 Uffizi) Giuliano zou afgebeeld staan als Mercurius (zie fig.5), maar dat wordt betwijfeld, kan er wel van een zekere gelijkenis gesproken worden met de jonge man van het portret, maar waarom die dan zo uitdrukkelijk verwijst naar de medaille van Cosimo is onduidelijk, hij was immers de kleinzoon van Cosimo. Bovendien wordt de figuur van Mercurius meer en meer geïdentificeerd met Lorenzo di Pierfrancesco il Popolano (zie verder).
6) Als de jonge man Piero de’ Medici zou zijn (de oudste zoon van Lorenzo il Magnifico) klopt de datering niet want Piero was geboren in 1471 en dus pas 18/20 jaar in 1489/90. Hij was de zoon van il Magnifico en een verwijzing naar zijn overgrootvader was dus eigenlijk niet nodig. Bovendien gelijkt de jonge man niet op de andere portretten van Piero (o.a. Ghirlandaio’s afbeelding in de Bibliotheek van Napels en het portret door Bronzino in de Uffizi).
7) Voor anderen is de Jonge man met de Medaille Giovanni Pico della Mirandola (1463-94), de filosoof, humanist en goede vriend van Lorenzo il Magnifico, die bekend stond als een eminent lid van de Platonische Academie.
Als het portret dateert uit 1475 is een identificatie met graaf Pico vrijwel onmogelijk, want dan was die amper 12 jaar en nog niet eens in Firenze, maar indien het geschilderd werd in het begin van de jaren 80 kan er qua leeftijd en aanwezigheid overeenstemming zijn. Er is ook een zekere gelijkenis te merken met Pico’s afbeelding op het fresco van Cosimo Rosselli in de Kapel van het Heilig Sacrament in de kerk van Sant’Ambrogio uit 1486, waar hij in het gezelschap te vinden is van Marsilio Ficino (?) en Agnolo Poliziano. Het is echter niet uitgesloten dat Rosselli zich bij het schilderen van zijn fresco gebaseerd heeft op het schilderij van zijn collega en tijdgenoot Botticelli.
Waarom Pico een medaille van Cosimo il Vecchio in de hand houdt is echter niet erg duidelijk: de Medici-patriarch was immers reeds lang overleden (in 1464) toen hij (in 1484) naar Firenze gekomen is. De band met Cosimo zou eventueel Pico’s lidmaatschap van de Accademia Platonica, die door Cosimo in 1459 gesticht was, kunnen zijn, maar dat is wellicht toch wat vergezocht.
8) De grootste kanshebber om vereenzelvigd te worden met de geportretteerde is één van de Popolani-broers, hetzij Lorenzo of Giovanni di Pierfrancesco de’ Medici.
Lorenzo was geboren in 1463 en was dus een jonge man van 18/20 jaar in het begin van de jaren 80. Daarmee wordt het schilderij dus iets later gedateerd dan algemeen wordt aangenomen, maar voor zijn aanwezigheid kunnen de nodige argumenten naar voor gebracht worden. Dezelfde bemerking geldt voor zijn jongere broer Giovanni die in 1467 geboren is en pas 18 was in 1485.
Pierfrancesco was gestorven in 1476 en samen met zijn jongere broer Giovanni was Lorenzo opgevoed en opgenomen in de huiselijke kring van zijn neef Lorenzo il Magnifico. Deze laatste had ook het beheer van de erfenis van de 2 broers gekregen, maar toen hij in geldnood zat (o.a. na de Pazzi-crisis) had hij een deel (ca. 53.000 florijnen in contanten) voor eigen gebruik aangewend. Lorenzo di Pierfrancesco had zijn neef al in 1481 (toen hij 18 werd) ter verantwoording geroepen en hem in 1485 zelfs voor de rechtbank gedaagd. De broers (die nu allebei meerderjarig waren) werden in het gelijk gesteld en il Magnifico moest de voorouderlijke Villa van Cafaggiolo en andere eigendommen in de Mugello (met een waarde van ca. 30.000 fl.) aan zijn neven overmaken.
Dat de betrekkingen tussen il Magnifico en de broers verslechterden hoeft geen betoog en ze bereikten een dieptepunt toen de zonen van Pierfrancesco zich in 1492 (na de dood van il Magnifico) openlijk keerden tegen Piero lo Sfortunato de’ Medici die zijn vader was opgevolgd aan het hoofd van de bank en de staat. Zij lieten zich nu de Popolani noemen (de “volksgezinden”) om zich te distantiëren van de oude (“tirannieke”) tak van il Magnifico en beschouwden zich als de rechtmatige vertegenwoordigers van de Medici-familie. Het is in dat verband dat de medaille met de afbeelding van Cosimo wellicht moest aantonen dat Lorenzo en/of Giovanni di Pierfrancesco zich als de ware opvolgers van de “Vader des Vaderlands” zagen. In 1488 hadden de Popolani-broers ook hun eigen bank opgericht, zodat zij op financieel gebied hun onafhankelijkheid konden bewijzen.
Lorenzo en Giovanni stamden niet rechtstreeks af van Cosimo, maar van diens broer Lorenzo il Vecchio en het teruggrijpen naar de persoon van Cosimo had alles te maken met het feit dat noch Lorenzo il Vecchio (hun grootvader), noch Pierfrancesco il Vecchio (hun vader) ooit de leiding van de bank en de staat in handen hadden gekregen. Terwijl hij nochtans het oudste lid van de Medici-familie was, werd Pierfrancesco zelfs gepasseerd bij de dood van Piero il Gottoso in 1469, toen het bestuur aangeboden werd aan diens zoon (de 20-jarige) Lorenzo il Magnifico.
Eerder nog dan Giovanni komt zijn oudere broer Lorenzo in aanmerking voor identificatie met de man met de medaille.
Door nadrukkelijk naar de persoon van Cosimo te verwijzen (via de medaille) wenste Lorenzo il Popolano duidelijk te maken dat hij nu de touwtjes in handen wilde nemen. Maar in 1484 was Lorenzo il Popolano door il Magnifico van de lijsten geschrapt om verkozen te worden als lid van de Raad van 100 en het zou dus best kunnen dat dit de spreekwoordelijke druppel van de emmer was en dat rond die tijd het portret geschilderd is.
Verder is het van belang er op te wijzen dat Lorenzo di Pierfrancesco de grote sponsor geworden was van Botticelli. Men is er nu van overtuigd dat hij de opdracht gegeven heeft voor een aantal van Sandro’s bekende werken (zoals de Lente en de Geboorte van Venus) en het zou dus niet vreemd zijn dat de kunstenaar van zijn beschermheer een portret gemaakt heeft. Nadat Giuliano de’ Medici, met wie Botticelli zeer goed bevriend was, gestorven was in 1478 (bij de Pazzi-aanslag) was de vriendschap tussen Sandro en il Magnifico aanzienlijk bekoeld en was hij in de gunst gekomen van de andere Lorenzo uit de andere tak. En dan zijn er nog de gelijkenissen van de Jonge man met de medaille met andere afbeeldingen van Lorenzo il Popolano.
Fig. 3 Adorazione (Filippino Lippi)
Op het schilderij met de Aanbidding door de Wijzen uit 1496 (Uffizi) heeft Filippino Lippi, die een leerling van Botticelli was, Pierfrancesco en zijn zonen een belangrijke plaats gegeven in de scène (zie fig.3). Lorenzo wordt volgens Vasari afgebeeld als één van de 3 Wijzen: ofwel is hij de koning in het rood die geknield op de voorgrond zit, ofwel is hij de man in het rood wiens kroon wordt afgenomen als een teken van respect en staat hij achter zijn vader Pierfrancesco (met de gele mantel) en naast zijn broer Giovanni (in het groen met de kelk). In beide gevallen is er een fysieke gelijkenis waar te nemen met de Jonge man met de medaille. Het mag ook duidelijk zijn dat de Aanbidding van de Wijzen van Lippi een statement van de Popolani-broers was om duidelijk te maken dat zij, en niet de tak van il Magnifico, de ware vertegenwoordigers van de familie de’ Medici waren.
Fig. 4 Medaille Lorenzo de’ Medici
Ca. 1500 is er, waarschijnlijk door Niccolò Fiorentino, een medaille geslagen met een profiel van Lorenzo il Popolano (Laurentius III) die bewaard wordt in de Parijse Bibliothèque Nationale, en die faciale overeenkomsten vertoont met het portret van de jonge man (zie fig.4).
Sommige kunstkenners zien ook nog gelijkenissen met de figuur van Mercurius uit het schilderij van de Lente (la Primavera) dat Lorenzo zou hebben laten schilderen ter gelegenheid van zijn huwelijk in juli 1482 met Semiramide d’Appiano (zie fig.5). Misschien is het wel Lorenzo’s bedoeling geweest om het portret als een geschenk en een soort visitekaartje naar zijn aanstaande bruid te sturen, met daarbij de niet mis te verstane boodschap dat hij de opvolger van Cosimo il Vecchio en de “echte” Medici was. In dat geval is het werk dus gemaakt in 1482.
Samen met het schilderij van de Lente hing ook Botticelli’s Minerva en de Centaur in het stedelijk palazzo van de Popolani in de Via Larga. De Geboorte van Venus (1485/86) was bestemd voor hun landhuis.
Fig.5 La Primavera of De Lente (Mercurius)
Van de Lente en van Minerva en de Centaur wordt echter ook gezegd dat het huwelijksgeschenken zouden geweest zijn van Lorenzo il Magnifico aan zijn neef. Dat zou er dan op wijzen dat de relaties tussen de beide takken toen nog niet zo erg gespannen waren, ofwel dat il Magnifico (en die kans is groter) zijn neef op één of andere manier wilde paaien in verband met de erfeniskwestie. Il Magnifico had het huwelijk van zijn neef met Semiramide geregeld om de betrekkingen met de Appiani van Piombino te versterken.
Fig. 6 Venus & Mars
De Jonge man met de medaille gelijkt niet alleen sterk op de figuur van Mercurius uit de Lente, maar ook op de figuur van Mars uit het schilderij Venus en Mars van Botticelli (zie fig.6). Ook van dit werk wordt gezegd dat het een geschenk was voor het huwelijk van Lorenzo di Pierfrancesco en Semiramide d’Appiano, maar dan vanwege de familie Vespucci (er zoemen wespen rond het hoofd van Mars).
Andere bronnen identificeren Mercurius (van de Primavera) met de reeds in 1478 overleden Giuliano de’ Medici en zien dus geen connectie met Lorenzo il Popolano (zie artikel over Fioretta Gorini). Het is echter ook mogelijk dat het werk in 2 fasen geschilderd werd en dat Lorenzo de plaats van Giuliano in het tafereel na diens dood had overgenomen (zie het artikel over de Lente van Botticelli).
Indien Lorenzo di Pierfrancesco inderdaad de Jonge man met de medaille is, dan is het portret dus zeer waarschijnlijk geschilderd tussen 1482 (toen Botticelli in februari terug was uit Rome) en 1485 (na de rechtszaak).
Als laatste argument, dat het Lorenzo di Pierfrancesco (of zijn broer) zou zijn, kan vermeld worden dat het portret in het bezit was van kardinaal Carlo de’ Medici, die tot de Popolani-tak behoorde. Bij zijn overlijden in 1666 kwam het terecht in de Uffizi.
JVL
De oude tak van Cosimo il Vecchio en de nieuwe tak van de Popolani
Giovanni di Bicci de’ Medici
______________|____________
| |
Cosimo il Vecchio Lorenzo il Vecchio
___________|_________ __|__________________
| | ¦ | |
Piero Giovanni Carlo Pierfrancesco il Vecchio Francesco
___|_____________ _____|_________________
| | | |
Lorenzo Giuliano Giovanni il Popolano Lorenzo il Popolano
il Magnifico ¦ |
Giulio (Clemens VII) Pierfrancesco il Giovane
Who is Botticelli’s Young man with a medal of Cosimo de’ Medici ?
Sandro Botticelli has never signed or dated any of his works, with one exception (the Mystical Nativity from 1500). That makes it sometimes very difficult to identify the characters that appear in his paintings. This is the case with the portrait of a Young man with a medal of Cosimo de' Medici from the Uffizi. The medal (gilded plaster) is inserted in the painting (pastiglia) and refers to an existing medal of the Pater Patriae from about 1465. The young man himself is 18 to 20 years old and holds the medal against his chest (see fig.1).
It is generally assumed that Botticelli painted the portrait ca. 1475/76, but that is not confirmed and this dating was mainly done on the basis of style characteristics. According to some art critics, the man's hands are not painted correctly which makes them decide that the portrait was made during his early period, in the 70s. However, it should not be forgotten that the medal had to be inserted into the portrait and had to remain clearly visible in the grip of the hands of the man.
Another argument that it was painted in the mid-‘70s is that in his portraits from the 80s Botticelli no longer placed his figures against a natural background. But even in 1503/4 Leonardo da Vinci's Monna Lisa appears in a natural landscape. Leonardo has apparently seen Botticelli's work because besides the landscape, the ¾ position and the visible hands also remind the Young man with the medal.
On his turn Botticelli was probably inspired by a portrait that Hans Memling made of a Man with a Roman coin (preserved in the Museum of Fine Arts of Antwerp), who is said to be Bernardo Bembo, the ambassador of Venice to Bruges (see fig.2). When Bembo became ambassador to Florence in 1475, he took the portrait with him and Botticelli most likely saw it there. Therefore it is assumed that it would have been painted around that time, but that is not a certainty. In terms of clothing (typical for the end of the 15th century) there is a strong similarity between the two paintings.
Who was then this young man, clearly wanting to draw the attention of the spectator to the medal of Cosimo which he holds in his hands?
1) If it were Sandro himself, or his brother Antonio (called il Botticello or “the small barrel”), then the painting should be dated earlier because Sandro was born in 1445 (30 years in 1475) and his brother was even older. Antonio is known to be a medalist, so he could have made a medal of Cosimo, but for Sandro the connection with Cosimo is not very clear (Cosimo died in 1464 when Sandro was 20).
Moreover, and that is the strongest argument to say that it is neither Sandro nor his brother who are depicted, the artists did not put themselves in the picture in such a way: they were still too insignificant and usually they placed themselves somewhere in a crowd if they felt that it could be done. Sandro is said to have done so in his Adorazione dei Magi (also in the Uffizi), but that is also disputable.
2) The same argument holds for the idea that the portrayed would be none other than Leonardo da Vinci. In 1475 Leonardo was only a 23 year old promising artist and co-pupil of Botticelli. This identification is then based on the fact that the young man in the portrait would suffer from strabismus (not properly aligned eyes) just as was the case with Leonardo. The missing link with Cosimo's medal is also reason to believe that the young man is not Leonardo.
3)The claim that the young man would be the sculptor and medallist Bertoldo di Giovanni (Michelangelo's teacher) is unlikely because Bertoldo was already in his 30s in 1474/1475, when the portrait was painted (at the earliest).
4) It is practically impossible that the portrayed were Piero de' Medici il Gottoso or his brother Giovanni, the 2 sons of Cosimo, who died in 1469 and 1463 respectively.
5) If it were Giuliano de' Medici, Cosimo's grandson, he would have been 21/22 years old in 1475. However, there are no similarities with the other portraits Botticelli has made of Giuliano, especially as far as the downcast eyes are concerned. If Sandro's painting of Spring (1482 Uffizi) depicts Giuliano as Mercury (see fig.5) there can be a certain resemblance with the young man on the portrait, but why he then so explicitly refers to the medal of Cosimo is unclear, after all he was his grandson. Moreover, the figure of Mercury is nowadays identified with Lorenzo di Pierfrancesco il Popolano.
6) If the young man were Piero de' Medici (the eldest son of Lorenzo il Magnifico) there could be a problem with the dating because Piero was born in 1471 and therefore only 18/20 years in 1489/90. He was the son of il Magnifico and a reference to his great-grandfather was not really necessary. Moreover, the young man does not resemble the other portraits of Piero (including Ghirlandaio's image in the Library of Naples and Piero’s portrait by Bronzino in the Uffizi).
7) For others, the Young Man with the Medal is Giovanni Pico della Mirandola (1463-94), the philosopher, humanist and good friend of Lorenzo il Magnifico, known as an eminent member of the Platonic Academy.
If the portrait dates back to 1475, an identification with Count Pico is virtually impossible, because he was then barely 12 years old and not even in Florence, but if it was painted in the early 80s there may be agreement in terms of age and presence. There is also a certain resemblance to Pico's "portrait" on Cosimo Rosselli's fresco in the Chapel of the Holy Sacrament in the church of Sant'Ambrogio from 1486, where he is in the company of Marsilio Ficino (?) and Agnolo Poliziano. It is not excluded that Rosselli knew the painting of his colleague and contemporary Botticelli when he painted the Sant’Ambrogio-fresco.
It is however not very clear why the young man holds a medal of Cosimo il Vecchio: after all, the Medici patriarch was already dead (since 1464) when Giovanni Pico came to Florence (in 1484). The connection with Cosimo could possibly be Pico's membership of the Accademia Platonica, which was founded by Cosimo in 1459, but that is perhaps a bit far-fetched.
8) The main candidate to be identified with the man on the portrait is one of the Popolano brothers, Lorenzo or Giovanni di Pierfrancesco de' Medici.
Lorenzo was born in 1463 and was a young man of 18/20 years in the early 80s. This means that the painting must be dated a little later than is generally assumed, but for his presence the necessary arguments can be put forward. The same observation applies to his younger brother Giovanni who was born in 1467 and was only 18 in 1485.
Pierfrancesco had died in 1476 and together with Giovanni, his younger brother, Lorenzo had been received and raised in the household of his cousin Lorenzo il Magnifico. The latter had also been given the management of the inheritance of the two brothers, but when he was in need of money (after the Pazzi crisis) he had spent a part of it (53,000 florins in cash) for his own use. Lorenzo di Pierfrancesco had already held his nephew to account in 1481 (when he turned 18) and even taken to court in 1485. The Popolani brothers (who were now both of age) were justified and il Magnifico had to transfer the ancestral Villa of Cafaggiolo and other properties in the Mugello (worth about 30,000 fl.) to his cousins.
It is obvious that the relations between il Magnifico and the brothers deteriorated and they reached a climax when the sons of Pierfrancesco openly turned against Piero de' Medici, who had succeeded his father il Magnifico as head of the bank and the state in 1492. They were now called the Popolani (“the popularists”) to differentiate them from the “tyrannical” branch of il Magnifico and they considered themselves the rightful representatives of the Medici family. In that context the medal with the image of Cosimo was probably a statement that Lorenzo and Giovanni di Pierfrancesco saw themself as the true successors of the "Father of the Fatherland". In 1488, the Popolani brothers had also set up their own bank in order to demonstrate their financial independence.
Lorenzo and Giovanni did not descend directly from Cosimo, but from his brother Lorenzo il Vecchio and referring to the person of Cosimo could be explained by the fact that neither Lorenzo il Vecchio (their grandfather), nor Pierfrancesco il Vecchio (their father) had ever taken charge of the bank and the state. Being the oldest member of the Medici family in 1469, Pierfrancesco was nevertheless overlooked when after the dead of Piero il Gottoso the government of the state (and the bank) was handed over to (the 20 year old) Lorenzo il Magnifico.
Even more than Giovanni his older brother Lorenzo can be identified with the man on the portrait. By expressly referring to the person of Cosimo (through the medal), Lorenzo il Popolano wanted to make it clear that he was going to stand up for his rights now. In 1484 il Magnifico had removed him from the election list for the Council of the 100 and it could well be that this was the last straw that broke the camel’s back and that around that time the portrait was painted.
It is also important to point out that Lorenzo di Pierfrancesco had become Botticelli’s major sponsor. It is now believed that he has commissioned some of Sandro's famous works (such as the Spring and the Birth of Venus) and it would therefore be no surprise that the artist made a portrait of his patron. When Giuliano de' Medici, with whom Botticelli was very close, died in 1478 (during the Pazzi-attack) the friendship between Sandro and il Magnifico had cooled considerably and he had gained the favor of the other Lorenzo from the other branch..
And then there are the similarities of the Young man with the medal with other images of Lorenzo il Popolano.
In the painting with the Adoration of the Wise Men from 1496 (Uffizi), Filipino Lippi, who was a pupil of Botticelli, gave Pierfrancesco and his sons an important place in the scene (see fig.3). According to Vasari, Lorenzo is depicted as one of the 3 Wise Men: either he is the king in red kneeling in the foreground, or he is the man in red whose crown is taken as a mark of respect and he stands behind his father Pierfrancesco (with the yellow cloak) and next to his brother Giovanni (in the green cloak with the chalice). In both cases, there is a physical resemblance with the Young man with the medal. It was obvious that Lippi’s painting was a statement by the Popolani brothers to make it clear that they, and not the members of the branch of il Magnifico, had become the true representatives of the Medici family.
Around 1500, the profile of Lorenzo il Popolano appeared on a medal, probably minted by Niccolò Fiorentino and kept in the Paris Bibliothèque Nationale, that bears facial similarities to the young man’s portrait (see fig.4).
Some art connoisseurs also see a resemblance with the figure of Mercury from the painting of the Spring that Lorenzo commissioned on the occasion of his wedding in July 1482 to Semiramide d'Appiano (see fig.5). Perhaps Lorenzo's intention was to send his portrait as a gift and a kind of business card to his bride-to-be, with the message that he was the successor to Cosimo il Vecchio and the "real" Medici. In that case, the painting was made in 1482.
Along with the painting of the Spring, Botticelli's Minerva and the Centaur hung in the urban palazzo of the Popolani in Via Larga. The Birth of Venus was destined for their country house.
It is also said that the Spring and Minerva and the Centaur were wedding gifts from Lorenzo il Magnifico to his cousin. That would indicate that relations between the two branches were not so strained at the time, or that il Magnifico (and that is more likely) wanted to spawn his cousin in some way in connection with the inheritance issue. Il Magnifico had arranged his cousin's marriage to Semiramide in order to strengthen the relations with the Appiani of Piombino.
The Young Man with the medal not only closely resembles the figure of Mercury from Botticelli’s Spring, but also the figure of Mars from his painting Venus and Mars (see fig.6). This work is also said to be a gift for the wedding of Lorenzo di Pierfrancesco and Semiramide d'Appiano, but in this case from the Vespucci family (there are wasps buzzing around the head of Mars).
Other sources identify Mercury with Giuliano de' Medici who died in 1478 and see no connection to Lorenzo il Popolano (see article about Fioretta Gorini) but there is also the possibility that the painting was made in 2 phases and that Giuliano got Lorenzo’s features after his dead (see the article on Botticelli’s Primavera).
If Lorenzo di Pierfrancesco is indeed the Young man with the medal, then the portrait was probably painted between 1482 (when Botticelli was back from Rome in February) and 1485 (after the court case).
As a final argument, that the man is Lorenzo di Pierfrancesco (or his brother), it can be mentioned that the portrait was found in the possession of Cardinal Carlo de' Medici, who belonged to the Popolani branch. At the time of his death in 1666, the painting ended up in the Uffizi.
Literatuur:
Brown, A. The Medici in Florence. Firenze, 1992.
Deimling, B. Sandro Botticelli. Keulen, 1996.
Gepts, G. Oude Meesters in Musea van België. Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te
Antwerpen, 1959, nr. 17 en in 1969 nr. 9.
Howard, R. Botticelli. Portrait of a Man with a Medal of Cosimo il Vecchio de’ Medici,
Smarthistory, juni 2020.
Levi d’ Ancona, M. Botticelli’s Primavera. Firenze, 1983.
Mariani, I. The Vespucci Family, thevespuccifamily.blogspot.com/2011/05
Van Laerhoven, J. zie art. Afbeeldingen van Fioretta Gorini, de moeder van de paus.
zie art. Sandro Botticelli’s Venus & Mars
zie art. Sandro Botticelli’s Lente
zie art. Had de leermeester van Michelangelo’s Vlaamse origines?
zie art. Leed Leonardo da Vinci aan strabisme?
Vogt-Lüerssen, M. The Medici; Image-Gallery. www.kleio.org/