Merkwaardige Florentijnse familieblazoenen

De keuze van een wapenschild of blazoen houdt meestal verband met de naam, het (vroegere) beroep, de hobby (van een voorvader) of een gedenkwaardig feit uit de familiegeschiedenis. Het afbeelden van symbolen, zoals dieren, planten, wapens of werktuigen is daarbij gebruikelijk. Vele families hadden gekozen voor een leeuw of een arend, die verwijzen naar kracht en macht, of een roos, die getuigt van liefde en schoonheid.
Er kunnen dan ook nog heraldieke symbolen aan toegevoegd worden zoals balken, sterren, lelies, chevrons, bezanten, schildhouders, helmen en kronen. Ook de kleuren hadden hun betekenis: zo stond het veel gebruikte blauw (azuur) voor de geloofwaardigheid van de familie en zilver (wit) voor trouw en vredelievendheid. Rood verwees dan weer naar moed en opoffering. Goud (geel) symboliseerde rijkdom en wijsheid, groen hoop en mildheid en zwart (militaire) kracht.

Soms was de keuze van een wapenschild zeer voor de hand liggend, maar dat is niet altijd het geval. Dat de familie Bueri (“runderen”) in haar schild een os of een stier voerde zal niemand verwonderen en dat er op het schild van de Vespucci wespen verschijnen is ook vrij logisch.
De Vespucci (genoemd naar stamvader Vespino) waren afkomstig uit Peretola en begin 14de eeuw naar Firenze gekomen. Op hun schild staan wespen afgebeeld (vespa betekent wesp). De bekendste leden van de familie waren Simonetta (de minnares van Giuliano de’ Medici) en Amerigo Vespucci (de ontdekkingsreiziger) (zie fig.1)

Het lam op het schild van de Alessandri heeft dan weer niets te maken met de familienaam. Alessandro en zijn broer Bartolommeo degli Albizzi hadden zich in 1372 afgescheurd van hun familie en waren lid geworden van het Arte della Lana (het wolgilde) om niet meer als grandi beschouwd te worden en een politieke functie te kunnen bekleden. Zij noemden zich de Alessandri en de 2 koppen van het lam (symbool voor het wolgilde) verwezen naar de 2 broers (zie fig.2).

Waar de hertenschedels van de familie Soderini vandaan komen is een ander verhaal. Het kunnen jachttrofeeën zijn, maar een hert wordt zeer oud en dat zou dan verwijzen naar de lange geschiedenis van de roemrijke familie. Ook hier heeft de familienaam dus niets te maken met het blazoen.
Piero Soderini was de gonfaloniere a vita die van 1502 tot 1512 de Florentijnse republiek bestuurd heeft (zie fig.3).

De dolfijnen (de edelste dieren van de zee) op het wapenschild van de Pazzi kunnen te maken hebben met overwinningen in zeegevechten, maar staan ook symbool voor een “nobele prins”. In Frankrijk was de dauphin de troonopvolger. De kruisen op het schild verwijzen naar de deelname van de Pazzi aan de eerste kruistocht waarbij één van hun voorvaders zich als een gek in de strijd gestort had (Pazzi betekent letterlijk “ gekken”). De kruisen zien er echter ook als dolken, die gebruikt werden bij de Pazzi-aanslag in 1478 op Lorenzo en Giuliano de’ Medici, maar dat is hineininterpretierung (zie fig.4).

Op het schild van de familie Pucci (de naam is afgeleid van de voornaam Jacopuccio of Puccio) verschijnt het hoofd van een moor of een saraceen. Blijkbaar had één van de voorvaders de bijnaam van saraceno gekregen, waarschijnlijk omwille van zijn deelname aan de kruistochten tegen de Moren. De 3 T’s op de hoofdband staan voor “Tempore tempora tempera” (“verzacht de tijden in de loop van de tijd”), maar waren oorspronkelijk 3 hamers die verwezen naar een vroeger beroep (zie fig.5).

De gekruiste ketens in het wapenschild van de familie Alberti zijn een overblijfsel van hun origine als kasteelheren van de burcht van Catenaia (catena betekent ketting) in de Casentijnse Valdarno. In feite zijn het 4 kettingen die door een ring worden bijeengehouden en die verwijzen naar de verschillende takken van de familie. In het begin van de 13de eeuw waren de Alberti naar Firenze gekomen, maar ten gevolge van een zwaar conflict met de familie Albizzi zijn zij op het einde van de 14de eeuw uit de stad verbannen (zie fig.6).

De naam van de familie Albizzi zou afgeleid zijn van albero (boom) maar dat is niet direct in verband te brengen met het wapenschild waarop 2 gouden cirkels of ringen zijn afgebeeld op een zwarte ondergrond (tenzij er sprake zou zijn van de jaarringen van een boom). Die zouden (in de tijd van de kruistochten) symbool gestaan hebben voor het geloof in rechtvaardigheid. De ring zou ook verwijzen naar de eeuwigheid, maar die was voor de Albizzi van korte duur toen zij op hun beurt verbannen werden door de Medici (zie fig.7)

Op het schild van de familie Strozzi staan 3 rijzende halve maancirkels afgebeeld, die de hoop op voorspoed en succes moesten weergeven. Dat succes in de zakenwereld kwam tot uiting toen Palla Strozzi in 1427 (ten tijde van de catasto) de rijkste man van Firenze was. Maar als er 3 jukken (een strozza werd rond de hals van een dier gelegd) op het schild staan afgebeeld, dan is de naam van de Strozzi wellicht afgeleid van een voorvader die waarschijnlijk veekoopman geweest is. Strozza werd in de familie ook gebruikt als voornaam. Maar ook andere families gebruikten de maansikkels in hun schild (zie fig.8)

Volgens sommige genealogisten was de naam van de familie Peruzzi afgeleid van een voorvader, die Pero genoemd werd, wat zoveel betekende als een rots, een betrouwbaar iemand. Maar pero betekent ook perenboom en dat wordt duidelijk geïllustreerd door de 6 gouden peren die op het schild prijken. De Peruzzi, die rijke bankiers waren in de 14de eeuw, hadden dus blijkbaar een voorvader die peren gekweekt had en fruithandelaar was. (zie fig.9).

Terwijl de Gondi nochtans bekend stonden als Florentijnse bankiers verwijzen de 2 gekruiste ijzeren strijdknotsen op hun schild ongetwijfeld naar hun militaire roots toen één van hun voorvaders ridder geweest was in het leger van Karel de Grote. De beroepsbezigheden van de familieleden uit de tijd toen de wapenschilden vorm kregen waren blijkbaar niet meer dezelfde als die van de voorvaders (zie fig.10).

JVL

Remarkable Florentine family blazons

The choice of a coat of arms or a blazon is usually related to the name, the (former) profession, the hobby (of an ancestor) or a memorable fact from the family history. The depiction of symbols, such as animals, plants, weapons or tools is customary. Many families had chosen a lion or an eagle, which refer to strength and power, or a rose, which testifies to love and beauty. Heraldic symbols can be added such as beams, stars, lilies, chevrons, bezants, shield holders, helmets and crowns.
Also the colours had their meaning: for example, the widely used blue (azure) stood for the credibility of the family and silver (white) for loyalty and peacefulness. Red, on the other hand, referred to courage and sacrifice. Gold (yellow) symbolized wealth and wisdom, green hope and mildness and black (military) strength.

Sometimes the choice of a shield was very obvious, but that is not always the case. That the family Bueri (meaning cattle) had an ox or a bull in its shield is not surprising and that wasps appear on the Vespucci coat of arms is also quite logical.
The Vespucci (named after ancestor Vespino) had their origins in Peretola and came to Florence at the beginning of the 14th century. Wasps are depicted on their shield (vespa meaning wasp). The most famous members of the family were Simonetta (Giuliano de' Medici's mistress) and Amerigo Vespucci (the explorer) (see fig.1).

But the lamb on the shield of the Alessandri has nothing to do with the family name. Alessandro and his brother Bartolommeo degli Albizzi had broken with their family in 1372 and joined the Arte della Lana (the wool guild) in order to no longer be considered as grandi and to be able to hold political office. They took the name of Alessandri and the 2 heads of the lamb (symbol for the wool guild) referred to the 2 brothers (see fig.2).
Where the deer skulls of the Soderini family come from is another story. It may be hunting trophies, but a deer has a long lifetime and that would refer to the long history of the glorious family. So in this case the family name has nothing to do with the blazon. Piero Soderini was the gonfaloniere a vita who ruled the Florentine Republic from 1502 to 1512 (see fig.3).

The dolphins (the noblest animals of the sea) on the Pazzi's coat of arms may have to do with victories in naval battles, but are also symbolic of a "noble prince". In France, the dauphin was the heir to the throne. The crosses on the shield refer to the participation of the Pazzi in the first crusade in which one of their ancestors had thrown himself into battle like a madman (Pazzi literally means "madmen"). However, the crosses may also look like daggers, which were used in the Pazzi attack in 1478 on Lorenzo and Giuliano de' Medici, but that is eisegesis (see fig.4).

On the shield of the Pucci family (the name is derived from the first name Jacopuccio or Puccio) appears the head of a moor or a saracen. Apparently, one of the ancestors had been nicknamed Saraenno , probably because of his participation in the Crusades against the Moors. The 3 T's on the headband stand for "Tempore tempora tempera" ("softens the times over time"), but were originally hammers referring to an earlier profession (see fig.5).

The crossed chains in the coat of arms of the Alberti family are a remnant of their origins as lords of the castle of Catenaia (catena meaning chain) in the Casentine Valdarno. In fact, they are 4 chains held together by a ring that refer to the different branches of the family. At the beginning of the 13th century, the Alberti settled in Florence, but due to a serious conflict with the Albizzi family, they were expelled from the city at the end of the 14th century (see fig.6).

The name of the Albizzi family is said to be derived from albero (tree) but that is not directly related to the coat of arms on which 2 golden circles or rings are depicted on a black background (unless it would be the annual rings of a tree). They would have symbolized (in the time of the Crusades) the belief in justice and the right to exercise justice. The ring is also said to refer to eternity, but that was not the case for the Albizzi when they were exiled in turn by the Medici (see fig.7).

The shield of the Strozzi family depicts 3 rising crescent circles, which were supposed to represent the hope of prosperity and success. That success in business was reflected when Palla Strozzi became the richest man in Florence in 1427 (at the time of the catasto). But if there are 3 yokes (a strozza was placed around the neck of an animal) depicted on the shield, then the name of the Strozzi may have been derived from an ancestor who was probably a cattle merchant. Strozza was also used as a first name in the family. But other families also used the crescent moon in their coat of arms (see fig.8).

According to some genealogists, the name of the Peruzzi family was derived from an ancestor, who was called Pero, a rock, a trustworthy person. But pero also means pear tree and that is clearly illustrated by the 6 golden pears that adorn the shield. The Peruzzi, who were wealthy bankers in the 14th century, apparently had an ancestor who had grown pears and was a fruit merchant (see fig.9).

While the Gondi were known as Florentine bankers, the 2 crossed iron maces on their shield undoubtedly refer to their military roots when one of their ancestors had been a knight in Charlemagne's army. The professional activities of the family members from the time when the coat of arms was introduced were apparently no longer the same as those of the ancestors (see fig.10).

Literatuur:

Casini, B                      I “Libri d’Oro” della nobilità Fiorentina e Fiesolana.   Firenze, 1993.
Postma, R.K                hvnf.nl/index/Betekenis van figuren en kleuren in de heraldiek.htm
Van Laerhoven, J.        zie art. Bezanten op het wapenschild van de Medici