Was de Florentijnse ontdekkingsreiziger Amerigo Vespucci een bedrieger?

Fig.1 Americus Vespucci (Cristoforo dell’ Altissimo, 1568, Uffizi)

Van Amerigo Vespucci, de Florentijnse ontdekkingsreiziger die zijn naam gegeven heeft aan de in 1492 ontdekte “Nieuwe Wereld”, wordt de laatste decennia meer en meer aangenomen dat hij een aantal van zijn reizen gefantaseerd heeft en dus niet de eer verdient die hem, vooral in zijn vaderstad, in de voorbije eeuwen is toegekend. Hij werd op 9 maart 1452 of 1454 geboren als 3de zoon van de notaris Nastagio di Amerigo Vespucci en Lisa Mini (zie fig.1) en niets kon er op wijzen dat hij een beroemd zeevaarder ging worden.
Het ouderlijke huis van Amerigo bevond zich in de Borgo Ognissanti op de hoek met de Via del Porcellana, naast het hospitaal van San Giovanni di Dio, dat door Amerigo’s voorvader, de zijdekoopman Simone Vespucci, gesticht werd in 1388 en dat nog steeds bestaat
Van zijn oom, Giorgio Antonio Vespucci, had Amerigo een klassieke opleiding gekregen, die hem moest voorbereiden op een academische of een geestelijke carrière. Het was via deze Giorgio Antonio dat hij ook in contact gekomen is met Lorenzo di Pierfrancesco de’ Medici (de neef van il Magnifico uit de tak der Popolani) en met het bankwezen.
Toen hij secretaris werd van zijn andere oom Guido Antonio mocht hij die vergezellen op zijn diplomatieke missies naar Parijs, Lyon, Milaan, Bologna en Rome en leerde hij het toenmalige hofleven en de internationale politieke wereld kennen.

Amerigo was eind 1491, als agent van de bank van Lorenzo di Pierfrancesco de’ Medici naar Sevilla gezonden om er een oogje in het zeil te houden toen manager Gianetto Berardi veel geld (van de bank ?) had geïnvesteerd in een reisproject van een zekere Christoforo Colombo uit Genua.
Toen Amerigo Columbus leerde kennen was hij zo gefascineerd door diens verhalen en ontdekkingen dat hij graag in zijn voetstappen wilde treden. Zelf is hij, althans dat beweerde hij in zijn geschriften, verscheidene keren op reis gegaan naar de nieuwe wereld om te kunnen aantonen dat Columbus een nieuw continent ontdekt had.
Amerigo’s brieven aan Lorenzo di Pierfrancesco de’ Medici en Piero Soderini dateren uit de beginjaren van de 16de eeuw en bevatten uitgebreide reisverslagen. In zijn Mundus Novus uit 1502, zijn 2de brief aan Lorenzo, rapporteert hij over zijn 3de reis naar Zuid-Amerika. In zijn brief uit 1504 aan de gonfaloniere van Firenze, Piero Soderini, bericht hij over de 4 reizen die hij gemaakt heeft, de Quattuor Americi Vesputi Navigationes.

Amerigo zou in totaal 4 reizen gemaakt hebben: 2 voor de Spaanse koning en 2 voor de Portugese koning. Van zijn 2de en 3de reis is men vrijwel zeker dat hij ze daadwerkelijk uitgevoerd heeft, maar dat hij zijn 1ste (1497-98) en 4de reis (1503-04) gemaakt heeft wordt sterk in twijfel getrokken.

Over zijn 2de reis (1499-1500) naar Brazilië spreekt hij in zijn 1ste brief aan Lorenzo di Pierfrancesco de’ Medici. Samen met de zeekapitein Alonso de Ojeda en de cartograaf Juan de la Cosa was hij op 18 mei 1499 ut Spanje vertrokken en langs de monding van de Amazone tot aan de Cabo de San Roque gevaren. Men veronderstelt dat Vespucci de expeditie (bestaande uit 3 karvelen) gesponsord had. Hij was Gianetto Berardi (overleden in 1495) opgevolgd als bankmanager in Sevilla en had ook diens fortuin geërfd.
Tijdens die reis zou hij Brazilië en Venezuela (dat hem deed denken aan Venetië) bezocht hebben.
Vespucci was er, in tegenstelling met Columbus die nog steeds dacht dat hij in Azië was terecht gekomen, van overtuigd dat hij zich op een nieuw continent bevond. Hij zou dan zijn 1ste reis (uit 1497/98) verzonnen hebben om te kunnen aantonen dat hij vóór Columbus (die dat pas deed in 1498) het vasteland van het nieuwe continent bereikt had. Na zijn terugkeer stelde hij zich in dienst van de Portugese koning Manuel I.

Van zijn 3de reis in 1501-1502, in samenwerking met de Portugese zeevaarder Gonçalo Coelho, gaf hij een levendig verslag in zijn 2de brief aan Lorenzo. Na de afreis uit Lissabon op 10 mei 1501 en een stop in het latere Rio de Janeiro zou hij naar eigen zeggen tot in Patagonië gevaren zijn, maar vermoedelijk is hij slechts tot in het zuiden van Brazilië (Cabo Frio) geraakt. Van de 3 schepen keerde er slecht één terug in Lissabon op 7 september 1502.
Coelho stond ook aan het hoofd van de 2de expeditie voor de Portugese koning (in 1503), Amerigo’s zogezegde 4de reis, maar aan Vespucci’s deelname wordt getwijfeld want zijn verhaal wordt nergens bevestigd. Wellicht heeft hij ook die reis verzonnen om indruk te maken aan het Spaanse hof waar hij in 1505 teruggekeerd was en door koning Ferdinand als ervaringsdeskundige opnieuw in dienst genomen.

Fig.2 Wereldkaart van Martin Waldseemüller (Washington Library)

Volgens de Spaanse historicus Felipe Fernandez Armesto, die de stelling van een aantal 19de-eeuwse voorgangers bevestigt waren zeker de 1ste en de 4de reis verzonnen en was Vespucci met zijn goed geschreven verhalen, met gedetailleerde kaarten en uitvoerige beschrijvingen, enkel op zoek naar persoonlijke roem en glorie. Ook bisschop Bartolomé de las Casas had al in de 16de eeuw de beweringen van Amerigo als leugenachtig bestempeld omdat Vespucci volgens hem de verdiensten van Columbus had willen minimaliseren: het was Columbus die het nieuwe continent (weliswaar onbewust) ontdekt had en niet Vespucci. De Duitse cartograaf Martin Waldseemüller had in zijn Universalis Cosmographia uit 1507 de naam America reeds gebruikt voor het nieuwe continent waarvan Vespucci het bestaan had bevestigd (zie fig.2)

Waldseemüller maakte deel uit van de cartografencommissie van Saint-Dié, die besloten had om het nieuwe continent de naam te geven van Amerigo. Toen hij achteraf echter begon te twijfelen aan de geloofwaardigheid van de Florentijnse zeevaarder noemde hij het gebied op zijn kaarten opnieuw Terra Incognita. Maar de meeste cartografen hadden ondertussen de naam Amerika reeds overgenomen; zo ook Gerard Mercator die op zijn kaart van 1538 melding maakt van Terra America.
Zijn 18de-eeuwse biografen Stanislao Canovai en Angelo Bandini hebben Vespucci dan weer de nodige lof toegezwaaid.

Amerigo Vespucci is op 22 februari 1512 overleden in Sevilla (waarschijnlijk aan malaria) en zijn weduwe Maria Cerezo kreeg een pensioen dat haar werd toegekend op basis van het feit dat Amerigo in 1508 door koning Ferdinand van Aragon tot Piloto Mayor van het Departement Koloniën in Sevilla benoemd was. Hieruit mag blijken dat hij als navigator en Amerika-kenner een grote waardering genoot en dat hij niet als een charlatan beschouwd werd. Zelfs indien hij maar 2 van de 4 reizen daadwerkelijk uitgevoerd heeft blijft hij zijn verdienste hebben en kan men hem hoogstens verwijten dat hij met de eer is willen gaan lopen om zijn naam te geven aan een nieuw continent dat dan misschien beter Colombia of Columbiana en niet Amerika had moeten genoemd worden.

De grafplaat in de Florentijnse kerk van de Ognissanti vóór de Cappella Vespucci, waar de naam van Amerigo Vespucci in gegrift staat, behoort dus niet toe aan de zeevaarder maar aan diens grootvader met dezelfde voornaam. De jongeman in het zachte paars op de muurschildering van Ghirlandaio in de kapel zou waarschijnlijk wel te identificeren zijn met de toen 18/20-jarige toekomstige zeevaarder (zie fig.3). Op dit fresco met de Madonna Vespucci zou ook de jonge Simonetta Cattaneo, de echtgenote van Amerigo’s ver familielid Marco Vespucci en minnares van Giuliano de’ Medici, afgebeeld zijn.

In Firenze, waar ook een brug over de Arno en de luchthaven in Peretola zijn naam dragen, moeteafbeeldingen (zoals het beeld uit 1846 in de Loggiato degli Uffizi) de roemrijke reputatie van Amerigo Vespucci in ere houden en zijn critici de mond snoeren (zie fig.4).

JVL

Was the Florentine explorer Amerigo Vespucci a fraud?

Amerigo Vespucci, the Florentine explorer who gave his name to the in 1492 discovered "New World", has been accused in recent decades to have fantasized about some of his travels and that he therefore does not deserve the honor bestowed on him in the past especially in his hometown. He was born on March 9, 1452 or 1454 as the son of notary Nastagio di Amerigo Vespucci and Lisa Mini (see fig.1) and nothing could predict that he was going to become a famous navigator.

The parental home of Amerigo was located in the Borgo Ognissanti on the corner with Via del Porcellana, next to the hospital of San Giovanni di Dio, which was founded by his ancestor, the silk merchant Simone Vespucci in 1388 and which still exists today.
From his uncle, Giorgio Antonio Vespucci, Amerigo had received a classical education, which was to prepare him for an academic or a spiritual career. It was through this Giorgio Antonio that he also got in touch with Lorenzo di Pierfrancesco de' Medici (the nephew of il Magnifico from the Popolani branch) and with the banking business.
When he became secretary to his other uncle Guido Antonio, he was allowed to accompany him on his diplomatic missions to Paris, Lyon, Milan, Bologna and Rome where he got to know the court life and the international political world.

At the end of 1491, Amerigo, had been sent to Sevilla as an agent of the bank of Lorenzo di Pierfrancesco de' Medici to keep an eye on manager Gianetto Berardi who had invested a large sum of money (from the bank?) in a travel project of a certain Christoforo Colombo from Genoa.
When Amerigo made Columbus’s acquaintance he was so fascinated by his stories and discoveries that he wanted to follow in his footsteps. He travelled several times to the new world, at least that is what he claimed in his writings, to prove that Columbus had discovered a new continent.
Amerigo's letters to Lorenzo di Pierfrancesco de' Medici and Piero Soderini date from the early 16th century and contain extensive travelogues. In his Mundus Novus of 1502, his 2nd letter to Lorenzo, he reports on his 3rd voyage to South America. In his letter of 1504 to the gonfaloniere of Florence, Piero Soderini, he reports on the 4 voyages he made, the Quattuor Americi Vesputi Navigationes.
Amerigo is said to have made a total of 4 trips: 2 for the Spanish king and 2 for the Portuguese king. It is almost certain that he carried out his 2nd and 3rd voyage, but that he also actually made his 1st (1497-98) and 4th journey (1503-04) is strongly doubted.

He speaks of his 2nd voyage to Brazil (1499-1500) in his 1st letter to Lorenzo di Pierfrancesco de' Medici.
Together with the sea captain Alonso de Ojeda and the cartographer Juan de la Cosa, he had left Spain on May 18, 1499 and sailed along the mouth of the river Amazon to the Cabo de San Roque. It is assumed that Vespucci had sponsored the expedition (consisting of 3 caravels). He had succeeded Gianetto Berardi (who died in 1495) as bank manager in Seville and had inherited his fortune.
During that trip he would have visited Brazil and Venezuela (which reminded him of Venice). Vespucci, unlike Columbus, who still thought he had ended up in Asia, was convinced that he was on a new continent. He would then have made up his 1st voyage (from 1497/98) to prove that he had reached the mainland of the new continent before Columbus (who did so in 1498). After his return, he entered in the service of the Portuguese king Manuel I.

Of his 3rd voyage in 1501-1502, in the company of the Portuguese navigator Gonçalo Coelho he gave a vivid account in his 2nd letter to Lorenzo. After the departure from Lisbon on May 10, 1501 and a stop in later Rio de Janeiro, he is said to have sailed as far as Patagonia, but presumably he only reached the south of Brazil (Cabo Frio). Of the 3 ships, only one returned to Lisbon on September 7, 1502.
Coelho also headed in 1503 the 2nd expedition for the Portuguese king (Amerigo's so-called 4th voyage), but Vespucci's participation is doubted because his story is not confirmed by other sources. He may also have invented that voyage to impress the Spanish court where he had returned in 1505 and was re-employed by King Ferdinand as an explorer expert.

According to the Spanish historian Felipe Fernandez Armesto, who confirms the thesis of a number of 19th-century colleagues, certainly his 1st and 4th journey were invented and Vespucci with his well-written stories, with detailed maps and elaborated descriptions, was only looking for personal fame and glory. Bishop Bartolomé de las Casas had already in the 16th century labeled Amerigo's claims as false because, according to him, Vespucci had wanted to minimize the merits of Columbus: after all it was Columbus who had discovered (unknowingly) the new continent and not Vespucci.

The German cartographer Martin Waldseemüller used in his Universalis Cosmographia of 1507 the name America for the new continent of which Vespucci had confirmed the existence (see fig.2).
Waldseemüller was a leading member of the Cartographers' Committee of Saint-Dié, which decided to give the new continent the name of Amerigo. However, when he began to doubt the credibility of the Florentine navigator, he recalled the area Terra Incognita on his maps. But most cartographers had already adopted the name America; so did Gerard Mercator who speaks of Terra America on his map of 1538. But then again Vespucci was extremely praised by his 18th-century biographers Stanislao Canovai and Angelo Bandini.

Fig.4 Amerigo Vespucci (Gaetano Grazzini, Loggiato degli Uffizi)

Amerigo Vespucci died on February 22, 1512 in Seville (probably from malaria) and his widow Maria Cerezo received a pension granted to her on the basis that Amerigo had been appointed Piloto Mayor of the Department of Colonies in Seville by King Ferdinand of Aragon in 1508. This may show that he enjoyed a great appreciation as a navigator and America expert and that he was not considered a charlatan. Even if he has only actually carried out 2 of the 4 voyages, he still has his merits and can at most be blamed for wanting to receive the honor of giving his name to a new continent that should have been called Colombia or Columbiana and not America.

The grave slab in the Florentine church of the Ognissanti in front of the Cappella Vespucci, in which the name of Amerigo Vespucci is engraved, does not belong to the navigator but to his grandfather with the same first name. However, the young man in purple on Ghirlandaio's wall painting in the chapel could probably be identified with the then 18/20-year-old future navigator (see fig.3). This fresco with the Madonna Vespucci is also said to depict the young Simonetta Cattaneo, the wife of Amerigo's distant relative Marco Vespucci and mistress of Giuliano de’ Medici.

In Florence, where a bridge over the Arno and the airport in Peretola also bear his name, several images (such as his statue in the Loggiato degli Uffizi) must honor the glorious reputation of Amerigo Vespucci and silence his critics (see fig.4).

Literatuur:

Fernandez Armesto, F.   The Man who gave his Name to America. Londen, 2006.
Formisano, L.             Vespucci, Amerigo. In: Dizionario biografico, vol. 99 (2020).
Markham, C.              Chapters from Las Casas, which discuss the statements of Vespucci.
                                    Cambridge, 2012.
McCoy, R.                  How the Discovery of Brazil Led to the Naming of America.
                                       In: New World Exploration, april 2014.
Pirro, D.                     Amerigo Vespucci. In: The Florentine, febr. 2012
Van Laerhoven, J.      Florentijnse wandelingen, XIII (Amerigo Vespucci). Kermt, 2018.
                                    zie art. Sandro Botticelli & la bella Simonetta Vespucci.