Hitlers bezoek aan Firenze (1938)
Hitlers bezoek aan Firenze (1938)
Tijdens zijn bezoek aan Italië en aan zijn bondgenoot Mussolini in mei 1938 is Adolf Hitler ook één dag (9 mei) in Firenze geweest.
De Führer was met zijn gevolg (Goebbels, Hess, von Ribbentrop, Himmler en Frank) op 3 mei met 3 speciale treinen vertrokken uit Berlijn en via de Brenner en Bologna naar Rome gereisd. In de Italiaanse hoofdstad werd hij opgewacht door koning Victor Emmanuel III en il Duce Benito Mussolini.
Op 5 mei stond een bezoek aan Napels op het programma en op 7 mei keerde Herr Hitler terug naar Rome. Op 8 mei was er dan de grote parade in Rome [1].
Op 9 mei, klokslag 14u, werd in het treinstation van Santa Maria Novella de Führer opgewacht door Mussolini en zijn schoonzoon graaf Galeazzo Ciano [2]. Het programma van de rondleiding in Firenze was opgesteld door Alessandro Pavolini, die het volgend jaar door Mussolini tot minister van cultuur benoemd werd in de fascistische regering. Hitler en zijn gastheer werden rondgeleid door Ranuccio Bianchi Bandinelli, de kunsthistoricus die als zoon van een Duitse moeder en een Italiaanse vader ook als tolk fungeerde. Bandinelli was nochtans geen fascist en in 1944 is hij in het verzet gegaan en lid van de communistische partij geworden. In zijn dagboek (1948) vroeg hij zich af waarom hij niet van de gelegenheid gebruik gemaakt had om de 2 leiders tijdens het bezoek te vermoorden. Als men echter het enthousiasme ziet waarmee de 2 condottieri (zoals ze genoemd werden in de Italiaanse pers) overal ontvangen werden en stormachtig toegejuicht, was zijn overtuiging dat een dergelijke poging op dat moment totaal nutteloos was zeer begrijpelijk. Massa’s toeschouwers stonden langs de kant van de weg en honderden swastika’s en lelies versierden de huizen [3].
In een open wagen begonnen Hitler en Mussolini aan een rondrit door de stad. Van de Piazza del Duomo ging het langs de Piazza della Repubblica en de Via Tornabuoni (en het Palazzo Strozzi) naar de Ponte Santa Trinità.
Na het oversteken van de Arno werd er een bezoek gebracht aan het Palazzo Pitti. Vanuit het Palazzo Pitti reed de wagen langs de boorden van de rivier naar de basiliek van Santa Croce, waar de 2 leiders in de crypte hulde brachten was aan de 37 fascistische martelaren, die daar sedert 1934 waren bijgezet [4]. Van de Piazza Santa Croce ging de rit langs de Viale dei Colli naar de Piazzale Michelangiolo waar het ganse gezelschap van het panorama kon genieten. In de Boboli-tuinen van het Palazzo Pitti waren er een aantal historische taferelen in scène gezet (met o.a. een partijtje calcio storico).
Vanuit de Boboli-tuinen ging men door de gang van Vasari naar de Ponte Vecchio. Daar had Mussolini 3 grote vensters laten aanbrengen op de verdieping om de Führer een beter zicht op de Arno te kunnen aanbieden. Via dezelfde gang bereikte het gezelschap dan het Uffizi-museum waar Hitler zichtbaar genoot van al het moois terwijl Mussolini zich stierlijke verveelde.
Vanuit de Uffizi ging het dan naar het Palazzo Vecchio, waar de beide leiders zich toonden aan de massa vanop het balkon en waar Achille Starace, de secretatis van de Partito Nazionale Fascista, hen met een fascistische groet mocht verwelkomen [5].
Vervolgens reed de auto naar het Palazzo Medici waar een diner werd aangeboden (waarop meer dan 100 genodigden aanwezig waren).
Het bezoek aan de stad werd besloten met een opvoering van Verdi’s opera Simone Boccanegra in het Teatro Comunale (in de Corso Italia) [6]. Het bezoek aan Firenze werd besloten met een rit langs de Piazza Vittorio Veneto (waar een groot vuurwerk werd afgestoken) en op het perron van het station van Santa Maria Novella werd er ‘s avonds (rond 23u30) afscheid genomen. Mussolini bedankte de Führer en zei dat er “vanaf nu geen kracht meer zou bestaan die hen uiteen zou halen”. Bij een stop in het treinstation aan de Brenner stuurde Hitler op de terugweg nog een telegram naar de Duce om hem te feliciteren met de schitterende ontvangst.
In 1934 was Hitler al eens op bezoek geweest in Italië toen hij enkele dagen op uitnodiging van Mussolini naar Venetië was afgereisd en op 28 oktober 1940 is de Führer nog een keer naar Firenze gekomen. Dit keer was hij om 11u in het Stazione Santa Maria Novella gearriveerd. Tijdens zijn 2de bezoek, dat heel wat soberder was dan dat van 1938, werd er een meeting gehouden met de Duce in het Palazzo Vecchio, een concert bijgewoond in het Palazzo Pitti en werd de dag weer afgesloten met een diner in het Palazzo Medici-Riccardi. In juli 1943 werd Mussolini afgezet en in september vielen Duitse troepen Italië binnen.
JVL
[1] Het gebeuren (begeleid door het originele radiocommentaar) wordt op een sublieme manier geëvoceerd in de film van Ettore Scola uit 1977, Una giornata particolare (“een speciale dag”). De hoofdrollen (2 mensen die niet naar de parade waren gaan kijken) worden gespeeld door Marcello Mastroiani en Sofia Loren die notabene een nichtje was van de Duce.
[2] Van Mussolini werd gezegd dat hij de treinen in Italië op tijd deed rijden.
[3] Voor bewegende beelden van het bezoek zie: www.dailymotion.com/video/x5pn891
[4] In 1946 werden hun lichamen daar weggehaald en naar andere begraafplaatsen overgebracht.
[5] Vanop deze plaats werden 460 jaar eerder Francesco Pazzi en bisschop Salviati uit het raam gesmeten en opgehangen. Starace werd gearresteerd door de partizanen en na zijn executie samen met Pavolino naast de Duce op de Piazza Loreto in Milaan opgehangen.
[6] Simone Boccanegra was een zeerover die het tot doge (duce) van Genua had gebracht
Hitler's visit to Florence (1938)
During his visit to Italy and his ally Mussolini in May 1938, Adolf Hitler also spent one day (May 9) in Florence.
The Führer had left Berlin on May 3 with 3 special trains and travelled to Rome via the Brenner in the company of Rudolf Hess, Joachim von Ribbentrop, Heinrich Himmler and Hans Frank. In the Italian capital he was received with all honors by King Victor Emmanuel III and il Duce Benito Mussolini.
On May 5, a visit to Naples was scheduled and on May 7, Herr Hitler returned to Rome. On May 8 there was then the big parade in Rome [1].
On May 9, clockwise 2 pm, the Führer was met by Mussolini and his son-in-law Count Galeazzo Ciano at the Santa Maria Novella train station [2]. The program of the tour in Florence was drawn up by Alessandro Pavolini, who was appointed minister of culture in the fascist government by Mussolini the following year. Hitler and his host were toured by Ranuccio Bianchi Bandinelli, the art historian who served as an interpreter being the son of a German mother and an Italian father. Bandinelli was however not a fascist and in 1944 he joined the resistance and became a member of the Communist Party. In his diary (1948) he wondered why he had not taken the opportunity to kill the two leaders during the visit. However, when one sees the enthusiasm with which the 2 condottieri (as they were called in the Italian press) were received everywhere and warmly welcomed, his belief that such an attempt was totally useless at that time was very understandable. Huge crowds stood by the side of the road and hundreds of swastikas and lilies adorned the houses [3].
In an open car, Hitler and Mussolini embarked on a tour of the city. From piazza del Duomo they passed on to Piazza della Repubblica and Via Tornabuoni (and the Palazzo Strozzi) to the Ponte Santa Trinità.
After crossing the Arno, a short visit was made to the Palazzo Pitti. From the Palazzo Pitti, the car drove along the lungarni to the Basilica of Santa Croce, where the two leaders paid tribute to the 37 fascist martyrs who had been buried in the crypt since 1934 [4]. From Piazza Santa Croce the tour continued along the Viale dei Colli to the Piazzale Michelangiolo where the entire company could enjoy the panorama. In the Boboli gardens of the Palazzo Pitti historical scenes were staged (including a game of calcio storico).
From the Boboli Gardens, the party went down the corridor from Vasari to the Ponte Vecchio. Mussolini had 3 large windows installed on the 1st floor of the corridor in order to offer the Führer a better view of the Arno. Following the same corridor, the company reached the Uffizi Museum where Hitler visibly enjoyed all the things of beauty while Mussolini was bored to death.
From the Uffizi they went on to Palazzo Vecchio, where the two leaders showed themselves to the masses on the piazza from the balcony and where Achille Starace, the secretary of the Partito Nazionale Fascista, welcomed the Führer and the Duce with a fascist salute [5].
The car then drove to the Palazzo Medici where dinner was offered (attended by more than 100 guests).
Afterwards host and guests attended Verdi's opera Simone Boccanegra at the Teatro Comunale (in the Corso Italia) [6]. The visit to Florence was concluded with a drive along piazza Vittorio Veneto (where a large fireworks display was set off) and around 11.30 pm the 2 leaders said goodbye on the platform of Santa Maria Novella train station. Mussolini thanked the Führer and said that "from now on there would be no force that would break them up". On the way back Hitler sent a telegram to the Duce from Brenner train station to congratulate him on the magnificent reception.
In 1934 Hitler had already made a visit to Italy when he was in Venice for a few days at Mussolini's invitation and on October 28, 1940, the Führer came back to Florence. This time he arrived at the Stazione Santa Maria Novella at 11am. During his 2nd visit, which was not so extensive as the first, a meeting was held with the Duce at Palazzo Vecchio. After a concert at Palazzo Pitti the day ended again with a dinner at Palazzo Medici-Riccardi. In July 1943 Mussolini was deposed and in September German troops invaded Italy.
[1] The events of that day were evoked in Ettore Scola’s 1977 movie A special day or Una giornata particolare (accompanied by the original radio commentary). The main roles were played by Marcello Mastroiani and Sofia Loren, (a niece of the Duce in real life).
[2] Mussolini was said to make the trains run on time in Italy.
[3] For moving images of the visit see: www.dailymotion.com/video/x5pn891
[4] In 1946 their bodies were transferred to other cemeteries.
[5] 460 years earlier Francesco de’ Pazzi and bishop Salviati were thrown out of the windows at this same spot. Starace was arrested by the partisans and after his execution he dangled next to the Duce and Pavolino from the roof of a gas station at Piazza Loreto in Milan
[6] Simone Boccanegra was a pirate who became the doge (duce) of Genoa.